Een stout en een porter zijn beide donkere bieren met een rijke en geroosterde smaak, maar ze hebben enkele verschillen in hun oorsprong, smaakprofiel en geschiedenis. Wat is nu het verschil tussen een porter en een stout? En wat bedoelen ze met barrel aged stouts? Hoe zit dat nou met alcoholvrije porters en stouts? Wij vertellen je er alles over.
Oorsprong en geschiedenis
Porter: Het porter-bier ontstond in het 18e-eeuwse Londen, Engeland. Het was oorspronkelijk een mengsel van verschillende soorten bier, zoals bruin bier, pale ale en oude bieren. Porters waren populair bij arbeiders en handelaren vanwege hun betaalbaarheid en smaak. Er zijn ook geruchten dat het bier niet uit Londen maar uit Dublin komt. Maar een porter heeft zijn naam hoe dan ook te danken aan de "sjouwers" van de zware biervaten: de porters.
Stout: Stouts zijn ontstaan als een sterkere versie van porters. De naam "stout" betekende oorspronkelijk "sterk" in de context van bier. Stout-bieren werden oorspronkelijk geadverteerd als "stout porters", en ze werden geleidelijk sterker en robuuster dan de traditionele porters.
Smaakprofiel
Porter: Porters hebben doorgaans een rijk, moutig en licht geroosterd karakter. Ze kunnen een scala aan smaken vertonen, waaronder chocolade, karamel, noten en soms wat fruitigheid. Over het algemeen zijn porters meestal minder alcoholisch en minder geroosterd dan stouts.
Stout: Stouts hebben over het algemeen een diepere geroosterde smaak en kunnen tonen van koffie, chocolade en zelfs rook vertonen. Ze kunnen ook variëren in sterkte, variërend van lichtere dry stouts tot zwaardere imperial stouts met hogere alcoholpercentages en intensere smaken.
Alcoholpercentage
Porter: Porters hebben doorgaans een matig alcoholpercentage, meestal variërend van 4% tot 6%.
Stout: Stouts kunnen een breed scala aan alcoholpercentages hebben, variërend van lichtere stouts met een lager alcoholpercentage tot zwaardere imperial stouts die 8% of meer alcohol kunnen bevatten.
Beiden varianten zijn er ook alcoholvrij te vinden.
Verschillen
Porter: Er zijn verschillende varianten van porters, zoals robijnrode porters en brown porters, die subtiel verschillen in smaak en karakter.
Stout: Stouts hebben ook verschillende variaties, waaronder dry stouts, sweet stouts, oatmeal stouts, milk stouts en imperial stouts, elk met hun eigen unieke kenmerken en smaakprofielen.
Pastry Stout
De opkomst van de pastry stout is goed zichtbaar. Maar wat is dat nou eigenlijk? Een "pastry stout," de naam zegt het eigenlijk al, is een speciaal type stout-bier dat is geïnspireerd op zoete en decadente desserts. Deze bierstijl staat bekend om het gebruik van ingrediënten die je vaak in gebak en desserts tegenkomt, zoals chocolade, vanille, koffie, karamel, fruit, noten, specerijen en zelfs koekjes of gebak. Het doel van een pastry stout is om de smaak en aroma's van een dessert na te bootsen in een bier.
Overige donkere bieren
Naast porters en stouts zijn er nog een tal aan andere donkere bierstijlen. Voorbeelden hiervan zijn: Oud Bruin, Dubbel bier, Bock, Quadrupel, Black IPA, Schwarzbier, Belgian Strong Dark beer en Scotch Ale.
Barrel Aged
Een "barrel-aged stout" is een speciaal type stout-bier dat na het brouwproces wordt gerijpt in houten vaten, meestal vaten die eerder werden gebruikt om sterke alcoholische dranken zoals whisky, bourbon, rum of wijn op te slaan. Deze rijping in houten vaten voegt complexiteit en diepte toe aan de smaak en het aroma van het bier. Hier zijn enkele kenmerken van barrel-aged stouts.
Rijping in houten vaten: Barrel-aged stouts worden overgebracht naar houten vaten na de primaire gisting. Tijdens het rijpingsproces absorbeert het bier de smaken en aroma's van het hout en de vorige inhoud van het vat, zoals whisky, bourbon of wijn.
Verrijkte smaakprofiel: Door de rijping in vaten krijgt de stout extra lagen van smaak en aroma. Je kunt tonen van vanille, karamel, eiken, kokosnoot, rook, kruiden en zelfs fruitigheid tegenkomen, afhankelijk van het soort vat dat wordt gebruikt.
Alcoholpercentage: Vaak nemen barrel-aged stouts enigszins in alcoholpercentage toe tijdens het rijpingsproces. Dit kan variëren, maar veel barrel-aged stouts hebben een hoger alcoholpercentage dan niet-gerijpte stouts.
Agingduur: De duur van het rijpen in vaten kan sterk variëren, van enkele maanden tot meerdere jaren. Gedurende deze tijd ontwikkelt het bier zich en neemt het de smaken op van het hout en de vorige inhoud van het vat.
Beperkte oplages: Barrel-aged stouts worden vaak in beperkte hoeveelheden uitgebracht vanwege de complexiteit van het rijpingsproces en de tijd die het kost om het bier te perfectioneren. Dit maakt ze vaak tot zeer gewilde en verzamelbare bieren onder bierliefhebbers.
Ooit kwam Omnipollo met de 1 april grap dat ze een alcoholvrije barrel aged stout op de markt gingen brengen maar het was Mash Gang (hoe kan het ook anders) dan de eerste partij die er echt mee kwam. Helaas hebben wij hem zelf nog niet kunnen proeven en wordt hij niet meer gebrouwen, maar het zal ons niet verbazen als er snel meer brouwers innoveren en hiermee gaan komen.
Alcoholvrije porters en stouts
Maar dan meer over de alcoholvrije kant van deze donkere bieren. Een alcoholvrije stout is een variant van het traditionele stout-bier waarbij het alcoholgehalte is verwijderd of verminderd tot een zeer laag niveau, meestal onder de 0,5%. Hierdoor behoudt het bier zijn kenmerkende smaakprofiel en aroma's zonder de alcoholinhoud die normaal gesproken geassocieerd wordt met bier.
Alcoholvrije stouts worden geproduceerd met behulp van verschillende technieken om het alcoholgehalte te verminderen of te verwijderen. Enkele veelvoorkomende methoden zijn:
Verhitting en destillatie: Het bier wordt voorzichtig verwarmd om de alcohol te verdampen en vervolgens wordt de alcohol eruit gedistilleerd. Dit kan echter soms de smaak en aroma's beïnvloeden.
Omgekeerde osmose: Hierbij wordt het bier door een speciaal membraan gefilterd om de alcohol en andere verbindingen te scheiden, waarna het alcoholvrije bier wordt hersteld door de ontstane concentraat te mengen met water.
Fermentatiestop: De gisting wordt vroegtijdig gestopt voordat alle suikers zijn omgezet in alcohol, waardoor het alcoholgehalte lager blijft.
Verdunnen: Het bier kan worden verdund met water of andere vloeistoffen om het alcoholgehalte te verminderen.
Gisting met niet-alcoholische gist: Sommige brouwers gebruiken speciale gistsoorten die minder alcohol produceren tijdens het fermentatieproces.
Een alcoholvrije stout heeft nog steeds de kenmerkende smaken van een traditionele stout, zoals geroosterde mout, chocolade en koffieachtige aroma's. Echter, aangezien alcohol ook bijdraagt aan de mondgevoel en diepte van smaak, kan een alcoholvrije variant enigszins dunner aanvoelen in de mond en subtiel afwijken van de ervaring van een volledig alcoholhoudende stout.
Enkele goede alcoholvrije porters en stouts op een rijtje:
Guinness Draught 0,0% Misschien wel de bekendste Ierse stout met zijn kenmerkende romige schuimkraag maar dan volledig alcoholvrij
Galea Holy Roasty Een alcoholarme (0,5%) stout met een mooie body waar de tonen van koffie overheersen
vandeStreek Hard Pour Een nitro stout van Nederlandse bodem met een alcoholpercentage van 0,5% Dit bier mag je schudden voor je het gaat drinken om een mooie schuimkraag te verzekeren
Mash Gang Hand that Feeds Mash Gang wisselt sterk in assortiment maar zij brengen erg gave stouts uit. Een van de bekendste is de Reign in Blood, met kersen en vanille. Deze Hand that Feeds is aan de droge kant, maar heeft toch de herkenbare zoete en geroosterde smaak die je bij een stout verwacht
Big Drop Galactic Milk Stout Een milkstout van Engelse bodem met honingraat en chocolade.
Nittenauer Lola Voor zover wij op dit moment in ons assortiment hebben, is dit de enige alcoholvrije (0,5%) porter uit Duitsland met een mooie licht-droge koffiesmaak.
Afdronk
Hoewel de grenzen tussen stouts en porters in de loop van de tijd enigszins vervaagd zijn en er veel overlap is in hun smaakprofielen, worden deze traditionele bierstijlen nog steeds erkend en gewaardeerd door bierliefhebbers over de hele wereld. Het proces van vatrijping voegt een extra dimensie toe aan het karakter van de stout en kan leiden tot bieren met diepere, rijkere en soms verrassende smaken. Barrel-aged stouts zijn populair in de ambachtelijke bierwereld vanwege hun unieke en luxueuze profiel, maar ze kunnen ook hogere prijskaartjes hebben vanwege de arbeidsintensieve aard van het rijpingsproces. Alcoholvrije porters en stouts zijn er ook op de markt. Hoewel je dan een iets lichtere body krijgt, behouden deze bieren wel hun diepe karakteristieke smaak en je houdt er geen kater aan over.
Comments